صدور گواهی مبدا با دقت و سرعت انجام گردد
به گزارش فروشگاه اینترنتی هرپو، سومین کارگروه ملی قواعد مبدأ در حوزه اوراسیا برگزار گردید؛ در ابتدای نشست، محمدرضا کرباسی، معاون امور بین الملل اتاق ایران از تاریخ پیوستن ایران به توافق نامه اوراسیا گفت: حدود 15 ماه از پیوستن ایران به موافقت نامه گمرکی اوراسیا می گذرد، در این مدت فرایند همکاری ها فرایندی رو به رشد بوده است. آمار میزان صادرات ایران به این کشورها بیشتر شده و در این فرایند همه مجموعه تصمیم سازان از وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت امور خارجه، سازمان گمرک ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و وزارت نیرو دخالت داشتند.
کرباسی گفت: البته در این مدت درباره گواهی مبدأ، قبول این گواهی مبدأ در کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا و قبول این گواهی نامه ها در کشورهای مبدأ مسائلی وجود داشته است اما درنهایت حجم تجارت ایران در سال 1398 نسبت به سال 1397 رشد مناسبی داشته است. در این یک سال یکی از پنج آبان ماه 1397 تا پنجم آبان ماه 1398 حجم صادرات 582 میلیون دلار بوده؛ حدود 57 هزار گواهی مبدأ توسط اتاق ایران صادرشده است که عمده این گواهی مبداها توسط کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا پذیرفته شده است.
معاون بین الملل اتاق ایران ادامه داد: معتقدیم در چارچوب موافقت نامه اوراسیا باید زیرمجموعه IT فعال شوند و در این قالب امکان مبادله آنلاین اسناد فراهم گردد و باید بتوانیم با همفکری هم موانع را آنالیز کنیم.
زهرا جلیل زاده در ادامه نشست درباره لزوم اجرایی شدن توافقنامه و اهمیت آن گفت. کشور ما تجربه موفقی در بهره گیری از توافقات تجاری منطقه ای نداشته و این توافقات هیچ گاه صندلی مهمی در دیپلماسی تجاری کشورمان نداشته است و این در حالی است که کشوری مثل ترکیه در چندین توافق تجاری منطقه ای دو و چندجانبه عضویت دارد.
او گفت: انعقاد موافقت نامه تجارت ترجیحی میان ایران و اتحادیه مالی اوراسیا (EAEU) به عنوان یک تجربه جدید در همکاری های تجاری منطقه ای این ظرفیت را دارد که در صورت حمایت دولت و حضور فعال بخش خصوصی در فضای اقتصاد خارجی کشورمان در آینده تغییرات قابل توجهی ایجاد کند.
او گفت: براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران حجم تجارت ایران با مجموع 5 کشور عضو اتحادیه مالی اوراسیا پس از اجرایی شدن موافقت نامه تا 5 آبان 99 بالغ بر 3 میلیارد و 419 میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه قبل (3 میلیارد و 161 میلیون دلار) 8 درصد رشد داشته است. حجم کل صادرات ایران به آن کشورها در زمان مذکور بالغ بر یک میلیارد و 91 میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه قبل (842 میلیون دلار) 30 درصد رشد داشته است. واردات ایران از آن کشورهای نیز در همان زمان از 2 میلیارد و 319 میلیون دلار به 2 میلیارد و 328 میلیون دلار، شاهد رشد 0.04 درصدی بوده است. به این ترتیب تراز تجاری از 1477- به 1236- بهبودیافته است. همچنین صادرات ایران به اتحادیه مالی اوراسیا در اقلام با تعرفه ترجیحی طی یک سال پس از اجرایی شدن موافقت نامه از 321 میلیون دلار به 582 میلیون دلار افزایش یافته است و واردات ایران از اتحادیه مالی اوراسیا در اقلام با تعرفه ترجیحی طی یک سال پس از اجرایی شدن موافقت نامه از 1973 میلیون دلار به 1658 میلیون دلار کاهش یافته است.
کرباسی در ادامه نشست گفت: تابه حال این حساسیت درباره صادرات به کشورهای دیگر وجود نداشت و گواهی مبدأ به صورت روتین صادر می شد ولی امروز به دلیل مبدأ کالا و اختلاف های موجود باید مبدأ صادرات معین گردد؛ برای همین در این زمینه باید تمهیداتی جدی اندیشید.
میرهادی سیدی، مشاور امور بین الملل و توافق های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران گفت: این برای ما تجربه جدیدی است و اتاق ایران هم به ضرورت این موضوع پی برده است. پیشنهاد من این است که در این حوزه خیلی دقیق پیش برویم ولی درنهایت مسائل و مسائل را پیچیده نکنیم. ما نباید بیش از این هم در حوزه صادرات مشکل تراشی کنیم.
او ادامه داد: برای صدور گواهی مبدأ امکان تأخیر زیاد وجود ندارد و باید در این زمینه پیشینه کالاها آنالیز گردد، ضرورت ندارد همه تطبیق ها و ظرایف را در مرحله اول انجام دهیم. در این موافقت نامه تا سه سال فرصت داریم که مبدأ کالاهای صادراتی معین گردد و ما می توانیم اول جهت و زیرساخت ها را آماده کنیم و کارها را به تدریج پیش ببریم.
جلیل زاده در ادامه نشست گفت: از بین موارد مختلف مطروحه در موافقت نامه ایران و اوراسیا، اجرایی نمودن ضوابط قواعد مبدأ و صدور گواهی مبدأ CT3 تحت مسئولیت مستقیم اتاق های بازرگانی (به عنوان مراجع صادرکننده مستند گواهی مبدأ) است که در فصل ششم موافقت نامه به تفصیل به آن پرداخته شده است و شامل 23 ماده و دو پیوست است.
او ادامه داد: ضروری است اتاق های بازرگانی و فعالان تجاری که قصد بهره مندی از تعرفه های اعطایی را دارند، از دستورالعمل تکمیل فرم گواهی مبدأ آشنایی کامل داشته باشند. درصورتی که گواهی مبدأ CT3 با موارد قیدشده در فصل ششم مطابقت نداشته باشد کالای صادرشده مشمول تعرفه های ترجیحی نخواهد شد.
او اشاره نمود: درصورتی که مستند گواهی مبدأ دارای نواقص باشد، کالا بدون اعمال تعرفه ترجیحی ترخیص می گردد و تا 12 ماه فرصت وجود دارد گواهی مبدأ که در آن الزامات فصل 6 رعایت شده باشد ارائه و درخواست رفتار تعرفه ای ترجیحی و استرداد هرگونه عوارض گمرکی اعلام گردد. یکی از مهم ترین موارد، آگاهی اتاق های بازرگانی و فعالین مالی از معیارهای احراز مبدأ کالاست.
بعد از آن بابک ولی زاده درباره صدور گواهی مبدأ به صورت الکترونیکی گفت که بیش از 90 درصد فرآیند صدور گواهی نامه های مبدأ به صورت آنلاین صادر می گردد و مراجعه ها برای دریافت هولوگرام است ولی در گواهی نامه CT3 باید بعضی از فیلدها ستاره دارد گردد و در این زمینه آموزش های لازم داده گردد؛ از طرفی باید با گروه آی تی اتاق ایران هماهنگی لازم انجام گردد. البته در گروه سوم و چهارم که تخصصی تر است احتیاج به زمان داریم تا این موضوع برای صادرکننده ها جا بیفتد.
به گفته ولی زاده گواهی مبدأ CT3 تفاوت هایی با گواهی مبدأ A دارد که اغلب آن ها تفاوت های شکلی هستند غیر از بند 9 گواهی مبدأ CT3 که احتیاجمند آموزش مراجع صادرکننده گواهی مبدأ و همچنین صادرکنندگان کالاست و نشان دهنده احراز/عدم احراز معیار مبدأ کالا بر اساس توافقنامه است.
در ادامه بار دیگر جلیل زاده درباره معیارهای احراز مبدأ کالا گفت: در صورتی کالاها به عنوان کالاهای دارای مبدأ محسوب می شوند که یک از شروط زیر را رعایت نموده باشند:
الف) به طور کامل در قلمرو یکی از طرفین به دست آمده یا فراوریشده باشند (WO)؛ یا
ب) با استفاده از مواد واجد شرایط مبدأ یک طرف یا طرفین به طور کامل در قلمرو یک طرف یا طرفین موافقت نامه فراوریشده باشد (PE)؛ یا
پ) با استفاده از مواد فاقد مبدأ در هر طرف فراوریشده باشد، مشروط بر آن که ارزش افزوده محتوای داخلی آن طرف کمتر از 50 درصد ارزش تحویل در محل کار (EXW) نباشد (X% VAC)؛
به استثنای مواردی که معیار مشخص مبدأ خاص در پیوست (2) این موافقت نامه برای کالاهای مزبور بیان شده است (PSR).
در ادامه جلیل زاده تاکید طی اولین کمیته فرعی قواعد مبدأ مطابق با ماده 6.31 موافقت نامه موقت در 12 شهریور 99 با مسئولیت اتاق ایران در خصوص نحوه ارزیابی مبدأ کالا، تبادل نظرات جهت ایجاد پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی، اعلام به موقع اطلاعیه ها و نحوه تصدیق گواهی مبدأ مذاکراتی انجام شد. بر اساس مصوبات جلسه مذکور، نقاط تماس طرفین جهت تسریع در فرآیند تصدیق اعتبار گواهی مبدأهای صادره به وسیله ایمیل مبادله شد. همچنین لینک الکترونیکی ایجادشده توسط اتاق ایران که امکان اعتبارسنجی آنلاین گواهی مبداهای صادرشده را به صورت آنلاین ایجاد می نماید به طرف اوراسیایی ارسال شد و طرف اوراسیایی لینک مربوط به کشورهای روسیه، قزاقستان و بلاروس را ارسال نمود و بیان کرد دو کشور قرقیزستان و ارمنستان در حال ایجاد پایگاه داده آنلاین خود هستند. (اطلاعات نقاط تماس و لینک های مربوطه به سازمان توسعه، وزارت امور خارجه و گمرکات ارسال شد)
علاوه بر این، پس از برگزاری جلسه توسط گمرک در خصوص آنالیز پروپوزال طرف اوراسیایی در خصوص نحوه عملکرد سیستم آنلاین اعتبارسنجی گواهی مبدأ بین مراجع صادرکننده گواهی و گمرکات، نظرات تجمیع شده در خصوص سیستم مذکور به طرف اوراسیایی ارسال شد.
اخیراً نامه ای توسط نقطه تماس دبیرخانه اوراسیا به این معاونت ارسال شده است و در آن به عدم امکان حذف نسخه اصلی گواهی مبدأ در صورت ایجاد سیستم EOVS اشاره شده است که مطابق با بند 6.22 موافقت نامه نیست.
بااین وجود همچنان این اتاق پیشنهاد می کنند کارگروه IT جهت ایجاد زیرساخت های لازم متشکل از کنندگان اتاق های بازرگانی و گمرکات کشورها ایجاد گردد.
در ادامه نشست علی زاهدطلبان. سرپرست گروه مطالعات و پژوهش های حقوق مالی و بازرگانی کشور در این زمینه مبتدی است، احراز گواهی مبدأ به واسطه این موافقت نامه پیش آمده و ما می توانیم با همکاری سازمان ها و استفاده از تجارب کشورهای مختلف این چالش ها را حل کنیم. وظیفه احراز گواهی از مبدأ به عهده کسی است که امکان و توان و البته اشراف به فرایند فراوری کالا را داشته باشد و ما باید بتوانیم در این جهت به فراوریکننده های خود اعتماد کنیم.
او ادامه داد: ما می توانیم بخشی از فرآیند را به یاری فراوری کننده ها شناسایی کنیم؛ البته همه محصولات کد شناسه دارند و قابل ردیابی هستند.
در ادامه کرباسی از تجربه جدیدی گفت که باید این مسئولیت به نحو احسن انجام گردد و درنهایت به نفع فرایند فراوری و صادرات در کشور باشد.
او ادامه داد: ما مجری هستیم و باید فرایندها را قابل اجرا و قابل دفاع طراحی کنیم. باید از منافع ملی توجه کنیم و فرایندها را برای دفاع از کلان اقتصاد ملی تعریف کنیم.
در ادامه میرزاخانی، کننده وزارت نیرو گفت: روس ها اقدامات تنبیهی را در سطح گسترده انجام می دهند و در صورت خطا جلوی کل صادرات را می گیرند. برای همین موضوع گواهی مبدأ فرابخشی است و باید گمرک، استاندارد، وزارت صنعت، معدن و تجارت وزارت نیرو اتاق ایران در این دخالت داشته باشند و درنهایت دستورالعمل نحوه مشخص مبدأ کالا در گواهی مبدأ CT3 تصویب گردد.
بعد از آن درباره آنالیز دستورالعمل ارزیابی مبدأ در حوزه اوراسیا آنالیز شد و در ادامه نشست درباره ارزشیابی کالاها در گمرک و چگونگی انجام آن گفت وگو شد.
در این نشست عنوان شد که لیست پیشنهادی بخش خصوصی در حوزه ارزش گذاری پایه کالای صادراتی ایران به کشورهای اوراسیا در آذرماه به دفتر ارزش گذاری گمرک ایران اعلام شد؛ درصورتی که ارزش گذاری غیرمنطقی بر روی کالای ایرانی در حوزه اوراسیا انجام گردد و منجر به VAT گردد، سازمان توسعه تجارت اعلام آمادگی نموده که با ارائه مستندات این قضیه را پیگیری می نماید.
منبع: اتاق بازرگانی ایران