خبرنگاران بازگشت امید به باغهای چای شمال - فروشگاه اینترنتی هرپو

جهت دریافت خدمات طراحی لنداسکیپ ویلا با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

به گزارش خبرنگاران، باغ های چای ایرانی که فقط در گیلان و غرب مازندران قرار دارند، هر سال از ابتدای اردیبهشت محل برداشت برگ سبز چای می شوند که این برداشت تا 30 مهر ادامه دارد. چند روز پیش چایکاران آخرین برداشت برگ سبز چای در امسال را انجام دادند و باغ ها و بوته های چای را برای یک استراحت چند ماهه ترک کردند.

در حال حاضر نزدیک به 26 هزار هکتار باغ چای در دو استان گیلان و مازندران وجود دارد که این محصول غذایی پرطرفدار در آن ها کشت می گردد.

باغ های چای شمال که محصولی کم نظیر از نظر کیفیت در عطر و طعمِ چای فراوری می نمایند، چند سال است که به لطف افزایش قیمت خرید تضمینی، اندکی رونق گرفته اند و میزان فراوری هم در آن ها رو به افزایش است.

فرار صنعت چای از رکود

ایران دوازدهمین کشور از نظر مصرف چای و پانزدهمین کشور از نظر مساحت باغ های چای است .اما این رتبه پانزدهم در مساحت باغ ها می تواند افزایش محسوسی داشته باشد. چرا که بر اساس آمارهای رسمی میزان فراوری برگ سبز چای در نیمه نخست دهه 70 تا مرز 300 هزار تن نیز می رسید. اما بعضی چالش های مدیریتی و ضعف ها در برنامه ریزی همراه با شرایط آب و هوایی دست به دست هم دادند تا از نیمه دوم دهه 70 فراوری چای کاهشی چشمگیر داشته باشد و فرایند نزولی را در پیش بگیرد. تا جایی که میزان برداشت برگ سبز چای به دلیل بعضی اشتباه های مدیریتی به مرز 65 هزار تن نیز کاهش یافت. اما گردش مالی بالای چای و بازار مصرف همیشگی و پرسود آن سبب شد که مسئولان از سال 1392 به فکر احیای باغ های چای شمال بیفتند و برنامه های حمایتی را در پیش بگیرند.

هرچند که خشکسالی در سال 1393 اجازه نداد تا برنامه های حمایتی دولت از چای در این سال اثرگذار گردد و میزان فراوری این محصول در باغ های چای گیلان و مازندران تا 60 هزار تن هم کاهش یافت، اما سیر صعودی فراوری چای در این باغ ها از سال 1393 به بعد شروع شد.

سال 1394 حدود 87 هزار تن برگ سبز چای در مازندران و گیلان برداشت شد و نخستین گام صعودی فراوری برگ سبز چای پس از چندین سال رکود و فرایند نزولی ثبت شد.

سال 1395 بارندگی های استثنایی و فراوان میزان برداشت برگ سبز چای را به شکل چشمگیری افزایش داد و سبب شد بیش از 139 هزار تن برگ سبز چای فراوری گردد تا صنعت چای به عنوان فرصتی درآمدزا و اشتغال زا در شمال دوباره جان بگیرد.

با عادی شدن بارندگی ها در سال 1396، فراوری برگ سبز چای نسبت به سال 1395 کاهش یافت و به مرز حدود 110 هزار تن رسید. اما در عمل افزایش میزان فراوری مطابق برنامه ها پیش رفت.

سال 1397 چایکاران شمال با رشدی 6 درصدی نسبت به سال 1396 توانستند حدود 112 هزار و 700 تن برگ سبز چای برداشت نمایند که از این مقدار برگ سبز چای 25 هزار و 600 تن چای خشک به دست آمده بود.

میزان برگ سبز چای برداشت شده از باغ های مازندران و گیلان در سال 1398 با حدود 14 هزار تن افزایش محصول به 126 هزار و 753 تن رسید که محصول نهایی چای خشک را از 25 هزار و 600 تن در سال 1397 به 28 هزار تن در سال 1398 رساند.

استمرار فرایند افزایشی فراوری چای

امسال نیز به استناد آمارها این فرایند افزایشی ادامه یافته و رئیس سازمان چای کشور از رشد 4 درصدی برداشت برگ سبز چای با وجود محدودیت های اقلیمی و کرونایی خبر می دهد.

بنا به اعلام رئیس سازمان چای ایران امسال از ابتدای فصل برداشت چای تا 30 مهر که برداشت چای سرانجام یافت، از چایکاران مازندرانی و گیلانی در مجموع 131 هزار و 780 تن برگ سبز چای از باغ های زیر کشت این محصول برداشت کردند که رشد 4 درصدی نسبت به سال قبل را نشان می دهد.

حبیب جهانساز میزان برگ سبز درجه یک را 60 هزار و 702 تن و میزان برگ سبز درجه دو را 71 هزار و 79 تن مطرح نمود و گفت: از این مقدار برگ سبز چای حدود 29 هزار و 650 تن چای خشک استحصال شد.

این مسئول اضافه نمود: معضلات ناشی از شیوع کرونا، تأخیر در برداشت برگ سبز چای در چین اول و گرمای زیاد هوا در چین دوم همگی می توانستند عواملی برای کاهش میزان فراوری باشند. اما با کوشش و پشتکار فعالان صنعت چای کشور و برنامه های مناسب بهزراعی که طی چند سال اخیر انجام شد خوشبختانه در جهت افزایش فراوری چای قرار داریم و امسال نیز در سال جهش فراوری افزایش فراوری ثبت شده است.

سیاست های حمایتی

فعالان صنعت چای یکی از عوامل اصلی فرایند رو به رشد فراوری چای در کشور طی 6 سال اخیر را در نظر دریافت بعضی سیاست های حمایتی از چایکاران و فعالان صنعت چای می دانند. خرید تضمینی برگ سبز چای و افزایش قیمت این محصول با پرداخت منظم مطالبات چایکاران سبب شد که گرایش به کشت چای و احیای بخشی از باغ های غیرفعال در گیلان و غرب مازندران افزایش یابد.

نگاهی به فرایند قابل توجه افزایشی نرخ خرید تضمینی چای در سال های اخیر نیز نشان می دهد افزایش تعرفه خرید برگ سبز چای از سال 1392 تا کنون سیر صعودی مناسبی داشته که توانسته نظر چایکاران را جلب کند و بسیاری از آنان را به باغ های رها شده چای برگرداند. به طوری که قیمت خرید تضمینی برگ سبز درجه یک از کیلویی یکهزار و 200 تومان در سال 1392 به کیلویی چهار هزار و 600 تومان در امسال رسیده است. قیمت برگ سبز چای درجه 2 نیز در سال 1392 برای خرید تضمینی 650 تومان بود که این تعرفه پس از چند سال افزایش از سوی دولت به سه هزار و 300 تومان رسید.

افزایش قیمت خرید تضمینی چای در فصل برداشت جاری نسبت به سال قبل نیز قابل توجه است. تعرفه خرید برگ سبز درجه یک چای امسال 28 درصد افزایش یافت و برگ سبز درجه دو نیز با 50 درصد افزایش نسبت به سال قبل خریداری شد.

رئیس اداره چای تنکابن نیز از فرایند افزایشی فراوری برگ سبز چای در این منطقه خبر می دهد و به خبرنگار خبرنگاران می گوید: نزدیک به یکهزار و 500 بهره بردار فعال تنکابن و عباس آباد، امسال از حدود هزار هکتار باغ فعال و غیرفعال چای در این منطقه با رشدی 6 درصدی توانستند سه هزار و 544 تن برگ سبز چای به ارزش حدود 14 میلیارد تومان برداشت نمایند.

به گفته خسرو سیاسرانی در این منطقه باغ های غیرفعالی وجود دارد که احتمالا در صورت استمرار سیاست های حمایتی به چرخه فراوری چای برمی گردند.

وی اظهار می نماید: حمایت مناسب از چایکاران به ویژه در سه سال اخیر که قیمت خرید تضمینی افزایش محسوسی داشت تاثیر زیادی بر بالا رفتن میزان فراوری چای در شمال داشت.

امکان افزایش فراوری

سالانه حدود 120 هزار تن چای خشک در ایران مصرف می گردد که سهم باغ های چای شمال در تأمین این میزان چای مورد احتیاج، حدود 27 درصد از احتیاج کشور است. به همین دلیل واردات چای لازم است. با این حال بعضی چایکاران و فعالان صنعت چای معتقدند ظرفیت کشت و فراوری چای در گیلان و مازندران قابل افزایش است و در صورتی که برنامه های حمایتی از چایکاران ادامه داشته باشد، می توان به افزایش سهم چای ایرانی از بازار داخل و همچنین بیشتر شدن میزان درآمد از صادرات چای ایرانی امیدوار بود.

به اعتقاد این گروه، حمایت از فعالان صنعت چای برای واردات ماشین آلات و تجهیزات به روز مورد احتیاج کارخانه های چای داخلی و پشتیبانی از چایکاران می تواند فرایند رو به رشد کشت چای در مازندران و گیلان را همچنان افزایش دهد.

بازار پرمصرف چای در داخل و خارج از کشور و افزایش قیمت خرید تضمینی و بعضی اقدامات حمایتی دیگر مانند حذف ارز دولتی برای واردات چای سبب شده که میل به افزایش کشت این محصول بین چایکاران بیشتر گردد. اما مازندران و گیلان هنوز امکان افزایش فراوری برگ سبز چای بیشتر را دارند. از سوی دیگر پشتیبانی از کارخانه های چای که تمرکزشان به دلیل بیشتر بودن مساحت باغ های چای گیلان در این استان بیشتر است، می تواند ارزش اضافه نموده چای را نیز بیشتر کند.

اثربخشی سیاست های حمایتی از چایکاران

رئیس اداره چای رامسر در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران به غیرفعال بودن بخشی از باغ های چای در این شهرستان اشاره می نماید و می گوید: شهرستان رامسر حدود یکهزار و 100 هکتار باغ چای فعال و غیرفعال دارد که امسال از باغ های فعال این شهرستان حدود 870 تن برگ سبز چای با ارزش مالی بیش از سه میلیارد و 475 میلیون تومان برداشت شد که 97 درصد مطالبات چایکاران نیز تا کنون پرداخت شده است.

اردلان بالابندیان می افزاید: پرداخت تسهیلات کم بهره، تشکیل صندوق حمایت از چای کاران به سهامداری 51 درصدی خود چای کاران و حمایت از چای کاران با افزایش قیمت برگ سبز چای و خرید تضمینی این محصول پرمصرف سبب شد که گرایش به کشت چای در منطقه بیشتر گردد و بسیاری از چایکاران به فکر احیای باغ های خود بیفتند. با این حال هنوز هم باغ های غیرفعالی وجود دارند که با احیای آن ها می توان میزان فراوری چای را افزایش داد.

باید در نظر داشت که احیای بخشی از باغ های چای در سال های اخیر در شرایطی رقم خورد که قیمت زمین در این مناطق رشدی چشمگیر و وسوسه انگیز داشت و رقابت چایکاری با این رشد چندبرابری قیمت زمین کاری سخت است.

با وجود موفقیتی که به واسطه حمایت های دولت در سال های اخیر از فعالان صنعت چای صورت گرفته، با توجه به غیرفعال بودن بخشی از باغ های چای در گیلان و مازندران، صنعت چای هنوز جا برای رشد و ارتقا دارد. برای مثال به استناد آمارها در حال حاضر نزدیک به 400 هکتار از باغ های چای رامسر غیرفعال هستند که در صورت استمرار فرایند رو به رشد کشت چای در شمال، این باغ ها نیز بار دیگر به چرخه فراوری چای برمی گردند.

در صورت ادامه یافتن سیاست های حمایتی از چایکاران، شرکت دادن فعالان صنعت چای در تصمیم گیری ها، در نظر دریافت قوانین مناسب برای صادرات و واردات، جلوگیری از قاچاق چای و مهم تر از همه احیای تمام باغ های غیرفعال و مستعد کشت چای در گیلان و غرب مازندران که نزدیک به 8 هزار هکتار تخمین زده می گردد، می توان به افزایش رونق اقتصاد چای و ایجاد هزاران شغل دیگر در باغ های چای دو استان شمالی امیدوار بود.